Chuvash.Org :: Пичет версиĕ :: Этемĕн тăватă ĕмĕрĕ
Чăваш этнорадиостанцине сирĕн пулăшу кирлĕ.
Этем пурнăçĕ тăватă пайран, тăватă ĕмĕртен тăрать. Пĕр ĕмĕрĕ — этем ĕмĕрĕ, тепри — лаша ĕмĕрĕ, виççĕмĕшĕ — йытă ĕмĕрĕ, тăваттăмĕшĕ — упăте ĕмĕрĕ.
Ку мĕншĕн çапла иккенне те каласа парар.
Аслă Хайпӳрен кашни чĕрĕ чуна ĕмĕр валеçсе панă чухне этем хăй ирĕккĕнех:
— Мана çирĕм пилĕк çуллă ĕмĕр те çитет! — тенĕ.
Хайпӳрен вара этеме çирĕм пилĕк çуллă ĕмĕр панă. Ытти чĕрĕ чунсем те — лаша, упăте тата ыттисем те — хăйсене кирлĕ ĕмĕр суйласа илнĕ. Кашнин ĕмĕрĕ этемĕннинчен вăрăмрах.
Çирĕм пилĕк çуллă ĕмĕр илнĕ этем хай пурăнать-пурăнать те пурнăç вĕçне çитсе пынине курать. Вилесси килмест хайхискерен. Вара вăл Хайпӳрен патне пырса йăлăнма тытăнать:
— Çĕнĕ ĕмĕр хушса парсам мана!
— Ăçтан тупам-ха эпĕ çĕнĕ ĕмĕр! — тет Хайпӳрен. — Пурне те валеçсе пĕтертĕм.
— Мĕн те пулин тусам! Çăлсам! — тархаслать этем.
Хайпӳрен вара ăна лаша ĕмĕрĕнчен çирĕм пилĕк çул татса парать.
Этем канлĕн пурăнма тытăнать. Анчах нумай та вăхат иртмест, ак, ку ĕмĕр те ирте пуçлать. Вара вăл Хайпӳрен патне татах йăлăнма каять. Лешĕ ăна йытă ĕмĕрĕнчен тепĕр çирĕм пилĕк çулне илсе парать. Пыра-киле тата упăте ĕмĕрĕнчен те çирĕм пилĕк çул татса илет те этемех парать.
Çавăнтан пуçласа этем пурнăçĕ хăй тата лаша, йытă, упăте ĕмĕрĕнчен тăрать, тет. Хăй ĕмĕрне этем йĕркеллех пурăнса ирттерет, лаша ĕмĕрĕнче выльăх пек ĕçлет, йытă ĕмĕрĕнче аллăран çитмĕл пиллĕке çитиччен, йытăллах пурăнать, ачисене йĕркене кĕртме тăрăшать, мăнукĕсене пăхать, юлашки çирĕм пилĕк çулне вара, ватăлса çитнĕскер, хăйне упăтеллех тыткалать.
Çапах та этем паянхи пек пулса çитиччен тата темĕн чухлĕ те вăхăт иртнĕ-ха. Ун пирки эпир каярах вуласа тĕплĕнрех пĕлĕпĕр.Çавăн пекех пăхăр
Этемлĕхĕн тăватă ĕмĕрĕ
Тěп страницă
Тулли верси :: Статья ссылки